Quốc gia bị Mỹ trừng phạt nặng nề bất ngờ đẩy mạnh sản xuất loại hàng hoá quan trọng, 3 ‘ông lớn’ châu Âu vội vàng ngăn cản: Lý do là gì?

Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) cảnh báo trong một báo cáo mật rằng Iran đang chuẩn bị tăng tốc độ sản xuất uranium làm giàu nồng độ cao.

Báo cáo của cơ quan này cho biết, sự thay đổi này sẽ làm tăng đáng kể tốc độ sản xuất uranium làm giàu lên tới 60%. Theo đó, tốc độ sản xuất của Iran sẽ tăng vọt lên hơn 34 kg uranium làm giàu có nồng độ cao mỗi tháng chỉ riêng tại cơ sở Fordow, so với 4,7 kg trước đây. 

Tổng giám đốc IAEA, Rafael Grossi, cho biết tốc độ sản xuất của Iran sẽ tăng gấp 7, 8 đến 9 lần hoặc thậm chí là nhiều hơn. Ông chỉ ra diễn biến này rất đáng lo ngại. Ông nói: “Iran đã tạm dừng tất cả các cơ sở làm giàu uranium nhưng bây giờ đang kích hoạt trở lại.” 

Báo cáo cũng chỉ ra rằng Iran cần thực hiện các biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt hơn như tăng cường giám sát. Theo đó, nước này cần đảm bảo cơ sở Fordow không bị sử dụng sai mục đích là sản xuất uranium làm giàu có nồng độ cao hơn mức Iran tuyên bố và không chuyển hướng sang sản xuất vật liệu hạt nhân. 

Theo Grossi, quyết định của Iran trong việc thúc đẩy sản xuất uranium làm giàu nồng độ cao là để đáp trả sự chỉ trích gần đây của IAEA. Trước đó, Tehran đã bày tỏ sự không hài lòng về nghị quyết do Anh, Đức, Pháp và Mỹ đưa ra vào tháng trước, trong đó chỉ trích sự hợp tác của Iran với IAEA. 

Anh, Đức và Pháp đã áp dụng lập trường cứng rắn hơn đối với Iran trong thời gian gần đây, đặc biệt là kể từ khi Tehran tăng cường hỗ trợ quân sự cho Nga. Tuần trước, cuộc thảo giữa châu Âu và Iran cho thấy ít sự tiến triển với nội dung liệu Tehran có tham gia nghiêm túc các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân hay không, trước khi ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng 1. 

Đức, Anh và Pháp cho biết họ “cực kỳ quan ngại” về hành động của Iran, kêu gọi nước này dừng lại và thay đổi bước đi này.

Trump đã quyết định rút khỏi thoả thuận hạt nhân năm 2015 giữa Tehran và các cường quốc khác. Hiện tại, ông Trump đang bổ nhiệm những quan chức có quan điểm cứng rắn với Iran vào chính quyền mới. 

Trong khi Iran vẫn khẳng định chương trình của mình mang tính hào bình, thì các quan chức nước này vẫn cảnh báo sẽ tìm cách chế tạo bom hạt nhân và tên lửa đạn đạo tầm xa. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn phản đối khi hoạt động sản xuất uranium làm giàu với nồng độ 60% không cách quá xa so với mức 90% để sản xuất vũ khí. 

Quá trình làm giàu uranium sẽ tinh chế nguyên liệu thô để có thể sử dụng làm nhiên liệu trong sản xuất điện hạt nhân dân sự hoặc có khả năng là vũ khí hạt nhân. Iran từ lâu đã phủ nhận việc sản xuất vũ khí hạt nhân.

Thông tin về việc Iran tăng cường hoạt động làm giàu uranium được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Tehran thông báo đã thực hiện thành công sứ mệnh phóng tên lửa lên không gian với tải trọng lớn nhất từ trước đến nay ở nước này. Vụ phóng tên lửa Simorgh được thực hiện tại Cảng Vũ trụ Imam Khomeini của Iran ở tỉnh Semnan, cách Tehran khoảng 220 km về phía đông. 

Tham khảo Oilprice; Reuters

Vu Lam-Link gốc