Khó khăn kinh tế bủa vây chính phủ tân Thủ tướng Pháp

 Triển vọng kinh tế Pháp phụ thuộc rất nhiều vào niềm tin của người dân đối với nền kinh tế.

Nhà thờ Đức Bà Paris, Pháp, ngày 4/12/2024. Ảnh: THX/TTXVN

Tờ Les Echos dẫn dự báo của Viện Thống kê và Nghiên cứu Kinh tế Quốc gia Pháp (INSEE) nhận định, nền kinh tế Pháp sẽ chỉ tăng trưởng 0,2% trong hai quý đầu năm 2025. Quá trình phục hồi của tiêu dùng sẽ diễn ra chậm chạp và tất cả phụ thuộc vào niềm tin của người dân đối với nền kinh tế.
INSEE dự báo kinh tế Pháp sẽ không suy thoái, nhưng cũng không phục hồi, mà chỉ đạt tốc độ tăng trưởng khiêm tốn trong hai quý đầu của năm 2025. Đây là tình trạng đã diễn ra trong nhiều tháng, ngoại trừ giai đoạn Thế vận hội Olympic Paris. Với những dữ liệu như vậy, kịch bản ảm đạm do INSEE đưa ra cũng tương tự kịch bản mà Ngân hàng Trung ương Pháp đã công bố. Theo đó, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Pháp được dự báo tăng trưởng 0,9% trong năm tới. Mức tăng trưởng này không đủ để làm cho nhiệm vụ của tân Thủ tướng François Bayrou trong tương lai trở nên dễ dàng hơn. Chính phủ của ông sẽ phải xây dựng ngân sách mới cho năm 2025 với giả định tăng trưởng khiêm tốn.
Do dự luật tài chính năm 2025 không được thông qua sau khi Chính phủ của cựu Thủ tướng Barnier bị giải tán vì một cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm, INSEE đưa ra các phân tích dựa trên giả định gia hạn ngân sách năm 2024. Trong khi chi tiêu hành chính công tăng 2% và hoạt động ngoại thương bất ngờ hỗ trợ tăng trưởng của Pháp trong năm 2024 – đạt khoảng 1,1%, “hai động lực này sẽ biến mất vào giữa năm 2025, giữa lúc nhu cầu tư nhân sẽ rất khó đảm nhận vai trò tiếp sức”, INSEE cảnh báo.
Các dự báo của INSEE thể hiện rõ sự bấp bênh do tình hình chính trị bất ổn hiện nay gây ra. Theo viện này, đầu tư kinh doanh tại Pháp sẽ tiếp tục giảm trong nửa đầu năm 2025, bị cản trở bởi sự thiếu tầm nhìn, nhu cầu đình trệ và các điều kiện tài chính không thuận lợi. Năm 2025, “chỉ có người tiêu dùng mới có thể mang lại một chút tăng trưởng cho Pháp”. Tiêu dùng vẫn là động lực tăng trưởng truyền thống của kinh tế Pháp, do đóng góp khoảng 50% hoạt động kinh tế ở nước này. Tuy nhiên, động lực này đang “rất đáng thất vọng” và dự báo chỉ tăng trưởng 0,9% trong năm 2024 mặc dù sức mua tăng 2,1%.
Mặc dù vậy, một sự khởi động của nền kinh tế lại dường như đã xuất hiện. Người Pháp nhận thấy giá cả không còn tăng nữa, tỷ lệ lạm phát được kỳ vọng sẽ giảm xuống 1% vào tháng 6/2025. Trong bối cảnh này, lương cơ bản thực tế hàng tháng (được điều chỉnh khi tăng giá) ước tăng 1% mỗi quý.
Trong kịch bản của INSEE, sự phục hồi tiêu dùng sẽ diễn ra chậm chạp. Chi tiêu của Pháp dự báo sẽ tăng 0,1% trong quý đầu tiên của năm 2025, sau đó tiếp tục tăng 0,3% trong ba tháng tiếp theo. Hành vi tiết kiệm của người Pháp sẽ là yếu tố then chốt. INSEE ước đoán tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình sẽ ổn định ở mức 17,9% vào giữa năm 2025, so với 18% vào cuối năm 2024. INSEE nhận định tỷ lệ tiết kiệm hiện tại tương đương với việc thiếu hụt 60 tỷ euro chi tiêu mỗi năm, kéo theo đó là hoạt động kinh tế và doanh thu thuế giảm sút.
Trên thực tế, trong năm 2025, mọi chuyện sẽ phụ thuộc vào niềm tin. Giả thuyết tăng trưởng kinh tế 1,1% trong năm 2025 mà Chính phủ cựu Thủ tướng Barnier hướng tới trước khi bị giải tán sẽ có rất ít cơ hội đạt được. Trên thực tế, nền kinh tế Pháp chỉ có thể đạt tăng trưởng 0,8% trong quý III và quý IV năm sau.
Theo nhận định của INSEE, “để đạt được mức tăng trưởng 1,1% trong năm 2025, niềm tin phải được khôi phục ngay từ đầu năm”. Ngược lại, việc áp dụng một chính sách “thắt lưng buộc bụng” có thể làm chậm nhu cầu trong nước và đè nặng lên tăng trưởng./.

Nguyễn Tuyên-Link gốc