Sức hút của đồng EUR trong “bão thuế quan”

Trước những biến động thị trường từ chính sách thuế quan mới của Mỹ, giới đầu tư đang chuyển hướng khỏi đồng USD để ứng phó với các chính sách thuế quan mạnh tay của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Thay vào đó, các nhà đầu tư đặt niềm tin vào đồng tiền chung của châu Âu.

Đồng tiền chung châu Âu. Ảnh: XINHUA

Hưởng lợi từ chính sách thuế

Được mệnh danh là “nơi trú ẩn an toàn”, đồng USD từ lâu đã nắm giữ vị thế là đồng tiền thống trị thế giới. Nguyên nhân chủ yếu do quy mô lớn và sự ổn định của nền kinh tế Mỹ, cũng như tính thanh khoản cao đến từ thị trường tài chính nước này – những yếu tố củng cố vị thế của USD trong thương mại và tài chính quốc tế.

Tuy nhiên, sau khi Washington tuyên bố áp thuế với nhiều nền kinh tế, giới đầu tư đã đánh giá lại vai trò của đồng USD trong hệ thống tài chính toàn cầu. Dù là ngắn hạn, sự suy yếu của đồng USD vẫn là tín hiệu xấu. Với hàng ngàn tỷ USD đổ vào thị trường Mỹ những thập niên qua, việc USD giảm giá mạnh có thể kéo theo lãi suất tăng cao, gây áp lực lên trái phiếu và cổ phiếu.

Trong khi đó, chỉ 2 tuần trở lại đây, tỷ giá đồng EUR đã tăng mạnh nhất trong 3 năm qua với mức tăng khoảng 4% so với đồng USD. Theo Tradingview, kết phiên giao dịch ngày 18-4, đồng EUR chạm mốc 1,1389USD. Hiện tại, đồng EUR là đồng tiền mạnh thứ hai so với đồng USD trong năm nay, sau đồng bảng Anh. Ước tính, đồng tiền chung của Liên minh châu Âu (EU) có thể tăng lên mức 1 EUR đổi được 1,2USD trong vài tháng tới.

Theo nhận định của tờ EuroNews, đồng EUR tăng giá nhờ nhiều yếu tố. Việc Đức giải ngân các gói chi tiêu mới sau khi nới lỏng các quy định tài khóa được cho là sẽ tiếp thêm động lực cho EU trong bối cảnh rủi ro suy thoái toàn cầu. Sự phục hồi của đồng EUR cũng phản ánh sự tự tin ngày càng tăng vào nền kinh tế Khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone).

Eurozone đang phục hồi sau một cuộc suy thoái nhẹ năm 2023, với mức tăng trưởng 0,8% vào năm ngoái và dự kiến tăng trưởng 1,3% trong năm 2025. Tuy nhiên, mức thuế quan 20% Mỹ sắp áp dụng đối với hàng nhập khẩu từ EU, hiện đang tạm dừng trong 90 ngày, vẫn có thể làm chệch hướng triển vọng này.

Sức mạnh của đồng EUR cũng đang được giúp sức từ các chính sách tiền tệ khác nhau. Trong khi Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) cắt giảm lãi suất, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) vẫn giữ lập trường cứng rắn để ứng phó với tình trạng lạm phát dai dẳng ở một số khu vực của Eurozone.

Lãi suất thấp hơn của Mỹ khiến việc nắm giữ USD ít có lợi nhuận hơn, thúc đẩy các nhà đầu tư hướng sang đồng EUR, trong bối cảnh ngày càng có nhiều lo ngại rằng thuế quan của Tổng thống Trump có thể đẩy nền kinh tế Mỹ vào suy thoái. Một đồng EUR mạnh mang lại lợi ích tức thời cho người tiêu dùng và doanh nghiệp châu Âu khi mua hàng hóa, dịch vụ từ Mỹ hoặc các sản phẩm định giá bằng USD như dầu mỏ, khí đốt. Điều này đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh chi phí năng lượng vẫn là gánh nặng sau cuộc xung đột Nga – Ukraine.

Thận trọng

Kể từ ngày đầu tiên ra đời cho đến nay, vị thế của đồng EUR trong dự trữ quốc tế có tăng lên. Theo dữ liệu của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), trong quý 1-1999, đồng EUR chiếm 18,1% dự trữ ngoại hối được phân bổ toàn cầu. Đến năm 2023, EUR chiếm 21% dự trữ ngoại hối toàn cầu so với 58% của USD. Ngay cả khi phát hành 400 tỷ EUR (hơn 447 tỷ USD) trái phiếu được bảo lãnh chung trong cuộc khủng hoảng dịch Covid-19, Eurozone vẫn thiếu các thị trường nợ đủ sâu và thanh khoản cần thiết để nâng cao vị thế của EUR như một loại tiền tệ dự trữ.

Cũng vì lẽ đó, giới chuyên gia vẫn có những ý kiến thận trọng về sức hút mới của đồng EUR. Theo tờ Deutsche Welle, nhà kinh tế học Holger Schmieding tại Ngân hàng Berenberg (Đức) cho rằng, dù USD đang mất đi một phần giá trị và EUR đã có những bước tiến đáng kể trong thương mại và tài chính toàn cầu, nhưng đồng tiền chung châu Âu vẫn chưa thể là lựa chọn thay thế đáng tin cậy cho vị trí là đồng tiền dự trữ chính của thế giới.

Mức độ thiệt hại được dự đoán có thể xảy ra với kinh tế toàn cầu từ các chính sách của Tổng thống Trump có thể gây áp lực lên tăng trưởng của Eurozone, đòi hỏi ECB phải phản ứng bằng cách cắt giảm lãi suất nhiều hơn. Tổ chức nghiên cứu kinh tế Oxford Economics có trụ sở tại Anh ước tính, nếu Tổng thống Trump tiến hành áp thuế 20% đối với hàng hóa nhập khẩu từ EU, tăng trưởng của Eurozone có thể giảm tới 0,3% trong năm nay và năm sau. Dự báo này giả định rằng EU sẽ phản ứng bằng các biện pháp đối phó có mục tiêu đối với hàng hóa của Mỹ, thay vì trả đũa toàn diện.

Nhìn chung, diễn biến của đồng EUR còn phụ thuộc vào việc cải cách cơ cấu dài hạn nhằm nâng cao hiệu quả của thị trường chung và tái cân bằng sức hút vốn toàn cầu.

THANH HẰNG tổng hợp

Link gốc