Chiến thần livestream vắng bóng sau cuộc kiểm tra diện rộng

Giai đoạn 2022 – 2023, TikTok, Facebook rầm rộ livestream bán hàng nhưng hiện các “chiến thần chốt đơn” đã thưa vắng, livestream cũng giảm nhiệt.

Quang Linh và Hằng Du Mục bán hàng trăm nghìn đơn kẹo rau củ Kera .qua các livestream Ảnh: Huyền Chi

Hiện tượng livestream bán hàng một thời

Sau giai đoạn bùng nổ “chốt đơn” mỗi đêm, nhiều TikToker sở hữu hàng triệu người theo dõi bất ngờ đồng loạt gỡ giỏ hàng, xóa clip bán hàng và đóng kênh thương mại. Động thái này diễn ra giữa hàng loạt ồn ào về chất lượng sản phẩm, hàng giả và những vụ án liên quan đến gian lận thương mại.

Điển hình, Sùng Bầu – từng nổi tiếng với video bán miến, mỗi tháng xuất cả tấn hàng, doanh thu lên tới hàng tỉ đồng. Thế nhưng gần đây, TikToker này đã xóa sạch bài đăng, giỏ hàng biến mất không dấu vết. Lý do được cho là liên quan việc bị tố ép giá cơ sở sản xuất, nhập rẻ bán đắt, lũng đoạn thị trường.

Trường hợp khác là Đoàn Di Băng từng hợp tác phân phối nhiều sản phẩm Hanayuki. Sau khi công ty của chồng cô bị khởi tố, những video bán hàng cũng nhanh chóng biến mất. Gia đình Hải Sen – chuyên bán xịt nách, kem tẩy, siro ăn ngon – cũng rơi vào tình cảnh tương tự khi bị khởi tố vì hành vi buôn bán hàng giả, website bán hàng bị đóng.

Cú bắt tay từng gây bão giữa Hằng Du Mục, Quang Linh Vlogs và Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên với sản phẩm kẹo rau củ Kera giờ lâm cảnh lao đao. Kẹo Kera bị điều tra vì nghi vấn sản xuất hàng giả và lừa dối người tiêu dùng. Trong khi đó, nhiều TikToker đình đám như Phạm Thoại, Quyền Leo Daily, Lê Anh Nuôi từng quảng cáo yến chưng 70ml chỉ 20.000 đồng với lời cam kết “50% yến tươi” gây khó tin. Khi cộng đồng lên tiếng, loạt link bán hàng cũng lập tức bị gỡ bỏ.

Hành động ồ ạt gỡ giỏ hàng của các TikToker cho thấy cơ quan chức năng đang siết chặt quản lý thương mại điện tử. Những “đêm vàng chốt đơn” từng thu lợi khổng lồ, bất chấp chất lượng sản phẩm, nay đang dần chấm dứt. Việc livestream bán hàng không còn là “mảnh đất dễ ăn” mà trở thành lĩnh vực bị giám sát chặt chẽ, đòi hỏi minh bạch và tuân thủ pháp luật.

Thực phẩm chức năng án binh bất động sau đợt kiểm tra

Thực phẩm chức năng và thực phẩm bảo vệ sức khỏe từng được quảng bá rầm rộ trên mạng xã hội như các “thần dược” giúp cải thiện sức khỏe, chữa bệnh, làm đẹp. Tuy nhiên, sau một đợt kiểm tra mạnh mẽ từ các cơ quan chức năng, các sản phẩm này gần như “án binh bất động”, không còn xuất hiện quảng cáo tràn lan như trước, nhiều cửa hàng, kênh bán hàng trực tuyến liên tục thông báo hết hàng hoặc không còn tương tác với khách hàng.

Trước khi đợt kiểm tra diễn ra, không ít sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ đã được các kênh mạng xã hội quảng bá nhiệt tình với những lời hứa hẹn đầy mơ hồ về công dụng thần kỳ. Các sản phẩm này chủ yếu được bán qua các nền tảng như Facebook, Instagram, Shopee, Lazada, thường xuyên xuất hiện trong các video giới thiệu, livestream bán hàng. Tuy nhiên, sau đợt kiểm tra của cơ quan chức năng, tình hình đã có sự thay đổi rõ rệt.

TS Chu Quốc Thịnh – Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) – cho biết, kẽ hở lớn nhất là cơ chế tự công bố sản phẩm. Doanh nghiệp chỉ cần hồ sơ đơn giản là được bán sản phẩm, tự quảng cáo mà không cần kiểm chứng công dụng, chất lượng thực tế. Việc này tạo điều kiện cho gian lận, lách luật. Hiện chỉ nhóm thực phẩm bảo vệ sức khỏe bị kiểm soát chỉ tiêu chất lượng, các nhóm khác thì không. Các sản phẩm bổ sung, thực phẩm chức năng được quảng bá rầm rộ trên mạng xã hội, sàn thương mại điện tử với sự góp mặt của nhiều người nổi tiếng (KOLs) mà chưa qua kiểm duyệt.

Dự thảo sửa đổi Nghị định 15 sẽ siết chặt khâu hậu kiểm, tham khảo mô hình FDA Mỹ: kiểm tra hồ sơ chặt chẽ, lấy mẫu thị trường định kỳ, đột xuất, xử lý nghiêm vi phạm. Hoạt động quảng cáo cũng sẽ được quản lý chặt, KOLs, nền tảng truyền thông, đơn vị phát hành sẽ phải chịu trách nhiệm nếu đưa thông tin sai lệch. Bộ Y tế dự kiến phối hợp các Bộ khác để giám sát, gỡ bỏ quảng cáo sai và xử phạt nghiêm minh.

Ngoài ra, nhóm thực phẩm bổ sung sẽ chuyển sang diện bắt buộc đăng ký công bố, nộp hồ sơ kỹ thuật đầy đủ. Dự thảo đã được Bộ Tư pháp thông qua, dự kiến trình Chính phủ ban hành trong thời gian sớm nhất.

Hà Lê – Linh Đan

Link gốc