Kinh tế Nga cạn kiệt nguồn lực và áp lực từ các lệnh trừng phạt

Nền kinh tế Nga đang đối mặt với thách thức chưa từng có khi cạn kiệt nguồn lực, thiếu hụt nhân sự và chịu áp lực từ các lệnh trừng phạt phương Tây. Với lãi suất đạt mức kỷ lục và đồng rúp suy yếu, liệu Nga có thể thoát khỏi khó khăn kinh tế này?

Một góc thủ đô Moskva của Liên bang Nga. Ảnh: TASS

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Nga, bà Elvira Nabiullina, vừa đưa ra một cảnh báo nghiêm trọng về tình hình kinh tế của nước này. Tại Duma Quốc gia (Hạ viện Nga), bà Nabiullina tuyên bố rằng hầu như tất cả các nguồn lực của nền kinh tế Nga đã cạn kiệt. Đây là một dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang ở trong tình trạng khó khăn chưa từng có.

Theo bà Nabiullina, tỷ lệ thất nghiệp tại Nga hiện đã giảm xuống mức thấp lịch sử là 2,4%. Điều này đồng nghĩa với việc thị trường lao động đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu nhân sự. Khảo sát của Ngân hàng Trung ương Nga cho thấy 73% doanh nghiệp đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nhân sự. Mức độ sử dụng công suất tại các nhà máy cũng đã vượt quá 80%, một kỷ lục mới cho nền kinh tế Nga. 

Bà Nabiullina cảnh báo rằng khi nền kinh tế đạt đến giới hạn khả năng sản xuất nhưng nhu cầu vẫn tiếp tục tăng, điều này có thể dẫn đến tình trạng đình lạm (lạm phát đình trệ – stagflation). Để đối phó với rủi ro này, Ngân hàng Trung ương Nga đã quyết định tăng lãi suất chủ chốt nhằm kiểm soát lạm phát.

Trước đó ngày 25/10, Ngân hàng Trung ương Nga đã tăng lãi suất lên mức kỷ lục 21%, mức cao nhất trong 21 năm qua. Bà Nabiullina cho biết đây là biện pháp cần thiết để kiềm chế lạm phát, hiện đang ở mức 8,4%. Việc tăng lãi suất cũng nhằm mục đích ngăn chặn những tác động tiêu cực từ chính sách tiền tệ mềm mỏng trước đây. 

Trong khi đó, đồng rúp cũng đang chịu áp lực lớn khi giảm xuống mức thấp nhất trong hơn hai năm so với đồng đô la Mỹ. Nguyên nhân chủ yếu là do các lệnh trừng phạt từ phương Tây và căng thẳng địa chính trị gia tăng. Vào ngày 22/11/2024, đồng rúp đã giảm giá tới 1,7% so với USD sau khi Washington áp đặt lệnh trừng phạt đối với Gazprombank, ngân hàng chủ chốt hỗ trợ xuất khẩu khí đốt của Nga sang châu Âu. 

Yevgeny Kogan, Giáo sư tại Trường Kinh tế Cao cấp Moskva, cho biết các lệnh trừng phạt đã thay đổi đáng kể bức tranh về đồng rúp trong tương lai. Ông dự đoán rằng đồng tiền này sẽ tiếp tục giao dịch ở mức thấp trong thời gian tới.

Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), nền kinh tế Nga có thể thấy tốc độ tăng trưởng giảm mạnh từ mức 3,9% trong năm nay xuống còn 1,3% vào năm tới. Điều này cho thấy nền kinh tế Nga đang đối mặt với nhiều thách thức lớn trong bối cảnh các khoản vay trở nên đắt đỏ hơn và thị trường phương Tây bị mất đi.

Dự báo vĩ mô của Chính phủ Nga về tăng trưởng GDP năm tới cũng chỉ đạt mức từ 0,5% đến 1%. Trong khi đó, giới kinh doanh Nga không tin vào những con số này, cho rằng nền kinh tế đang trải qua những thay đổi tiêu cực do sự ra đi của các công ty phương Tây và tình trạng thiếu hụt nhân sự gia tăng. Các chuyên gia dự đoán rằng nếu không có những cải cách mạnh mẽ và sự phục hồi từ thị trường quốc tế, nền kinh tế Nga sẽ tiếp tục tụt hậu so với các quốc gia khác trong khu vực. 

Dự báo của IMF còn chỉ ra rằng tốc độ tăng trưởng GDP của Nga sẽ chậm hơn một phần ba so với các nước phát triển và chậm hơn ba lần so với các nước đang phát triển.

Có thể nói tình hình kinh tế hiện tại của Nga đang gặp thách thức nhất định. Sự cạn kiệt nguồn lực cùng với tỷ lệ thất nghiệp thấp chưa từng có đang tạo ra một bối cảnh khó khăn cho nền kinh tế. Việc tăng lãi suất lên mức cao nhất trong hai thập kỷ qua là một nỗ lực nhằm kiểm soát lạm phát nhưng cũng có thể kìm hãm tăng trưởng. Trong bối cảnh đó, đồng rúp suy yếu và các lệnh trừng phạt từ phương Tây càng làm gia tăng lo ngại về tương lai của nền kinh tế Nga.

Vũ Thanh/Báo Tin tức (Theo Reuters/Moscow Times)

Link gốc