Nguy cơ hỗn loạn đầu năm mới vì mất khí đốt Nga

Chỉ 2 ngày trước khi thỏa thuận vận chuyển khí đốt Nga qua Ukraina hết hạn, căng thẳng năng lượng tại Moldova lên đến đỉnh điểm.

Gazprom tuyên bố ngừng cung cấp khí đốt Nga cho Moldova từ ngày 1.1.2025. Ảnh: Moldovatransgaz

Reuters đưa tin, ngày 29.12, công ty phân phối khí đốt Tiraspoltransgaz ở vùng ly khai Transdniestria tại Moldova đã cắt nguồn cung cấp khí đốt cho 12 cơ quan nhà nước, bao gồm các cơ sở giáo dục, y tế, đồn cảnh sát và văn phòng công tố tại các thị trấn Dubasari và Bender – nơi giáp ranh với khu vực do chính phủ Moldova kiểm soát.

Quyết định này diễn ra ngay sau thông báo của tập đoàn năng lượng Nga Gazprom sẽ ngừng xuất khẩu khí đốt sang Moldova từ ngày 1.1 do cáo buộc nợ quá hạn. Moldova bác bỏ cáo buộc này, cho rằng đó là nỗ lực của Nga nhằm gây bất ổn đất nước.

Moldova phụ thuộc khoảng 2 tỉ mét khối khí đốt mỗi năm từ Nga, được vận chuyển qua Ukraina đến Transdniestria. Tại đây, khí đốt được sử dụng để sản xuất điện giá rẻ cung cấp cho phần lãnh thổ do chính phủ Moldova kiểm soát.

Tuy nhiên, Ukraina đã từ chối gia hạn thỏa thuận vận chuyển khí đốt, vốn sẽ hết hạn vào ngày 31.12.2024, đẩy tình hình trở nên căng thẳng hơn.

Ông Victor Parlicov, cựu Bộ trưởng Năng lượng Moldova, cho rằng động thái này là một phần trong kế hoạch của Kremlin nhằm “gây hỗn loạn và mất ổn định” tại Moldova. Phía Nga phủ nhận các cáo buộc.

Đường ống dẫn khí ở Moldova. Ảnh: Moldovagaz

Gazprom tuyên bố Moldova nợ 709 triệu USD tiền khí đốt, nhưng chính phủ Moldova cho biết con số thực chỉ là 8,6 triệu USD theo một cuộc kiểm toán quốc tế. Kể từ năm 2022, Moldova đã đa dạng hóa nguồn cung khí đốt từ Romania và các nước khác, thay vì phụ thuộc vào nguồn từ Nga.

Thủ tướng Moldova Dorin Recean chỉ trích quyết định của Gazprom và kêu gọi Nga xem xét các tuyến vận chuyển thay thế, chẳng hạn đường ống dẫn khí TurkStream qua Thổ Nhĩ Kỳ, Bulgaria và Romania.

Khủng hoảng khí đốt tại Moldova không chỉ ảnh hưởng trong nước mà còn tạo ra tranh cãi giữa các nước láng giềng.

Thủ tướng Slovakia Robert Fico lên tiếng chỉ trích Ukraina vì từ chối gia hạn thỏa thuận vận chuyển khí đốt Nga. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Slovakia phủ nhận việc nước này “mở mặt trận năng lượng thứ hai” chống lại Kiev, bác bỏ phát biểu của Tổng thống Ukraina Volodymyr Zelensky.

Khánh Minh-Link gốc