Nông dân bất an vì giá lúa giảm sâu

Thời gian gần đây, do ảnh hưởng của tình hình xuất khẩu gạo nên giá lúa, gạo trên địa bàn các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long đã giảm mạnh. Điều này khiến bà con nông dân lo lắng về vụ lúa Đông Xuân.

Thương lái bỏ cọc

Những ngày gần đây, nông dân tại các huyện Trần Văn Thời, U Minh, Thới Bình của tỉnh Cà Mau bước vào thu hoạch rộ vụ lúa Đông Xuân. Tại huyện Trần Văn Thời, bà con nông dân đang đẩy nhanh tiến độ thu hoạch. Vụ lúa Đông Xuân năm nay, toàn huyện Trần Văn Thời xuống giống được gần 29.000ha. Đến thời điểm này, bà con đã thu hoạch đươc hơn 7.000ha, năng suất bình quân từ 5 -5,5 tấn/ha.

Nông dân tỉnh Cà Mau thu hoạch lúa Đông Xuân. Ảnh: N.Du

Con số này đã sụt giảm so với vụ mùa năm ngoái. Không chỉ năng suất sụt giảm, đầu ra sản phẩm cũng không ổn định, do mới bước vào đầu vụ thu hoạch, chưa có thương lái đến thu mua khiến nhiều nông dân lo lắng. Hiện tại, các giống lúa thường được thương lái thu mua từ 6.000 – 6.500 đồng/kg, giảm hơn hơn 1.500đồng/kg so với lúc giữa vụ và giảm gần 2.000 đồng/kg so với năm trước. Giống lúa ST24, ST25 từ 8.500 – 9.000 đồng/kg giảm từ 2.000 – 3.000 đồng/kg.

Bà Lê Yến Trinh (xã Khánh Lộc, huyện Trần Văn Thời) cho biết, nhiều nơi thương lái đã đặt cọc nhưng bỏ không thu mua. Nhiều hộ nông dân đã thu hoạch lúa xong nhưng không bán được đành phơi khô trữ tại nhà cả tháng trời không bán được dù đã ráo riết tìm thương lái. “Tôi sản xuất giống ST24, trước khi cắt thương lái đặt cọc với giá 8.700 đồng/kg mà cuối cùng người ta chê lúa xấu và bỏ cọc. Tìm thương lái khác cũng nhận được sự từ chối với lý do khó tiêu thụ” – bà Trinh than thở.

Ông Đăng Thanh Sơn – Phó Chủ tịch UBND xã Khánh Lộc, huyên Trần Văn Thời cho hay, ban đầu thương lái đặt cọc với giá khá cao nhưng sau đó lúa rớt giá nên rất nhiều thương lái bỏ cọc.

Nông dân bất an vì giá lúa tiếp tục giảm

Không riêng gì vùng trồng lúa của tỉnh Cà Mau, các vùng trồng lúa Đông Xuân của tỉnh Bạc Liêu cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Trên cánh đồng lúa ở ấp Ninh Điền, xã Ninh Quới, huyện Hồng Dân nhiều máy gặt đập liên hợp đang khẩn trương thu hoạch lúa. Ông Nguyễn Văn Út (ấp Ninh Điền, xã Ninh Quới, huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu) cho biết vụ mùa này thu hoạch hơn 1,5ha, năng suất lúa đạt gần 14 tấn. Những năm trước với năng suất này, lợi nhuận mà gia đình ông thu được phải trên 50 triệu đồng. Thế nhưng năm nay giá lúa giảm chỉ còn 6.300 đồng/kg nên chỉ thu được lợi nhuận hơn 30 triệu đồng. Ông Út không phải là trường hợp duy nhất, nhiều nông dân khác cũng rơi vào tình cảnh tương tự.

Tại huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu, dù nông dân mới bước vào thu hoạch được 5.000/13.000ha nhưng giá lúa cũng đang giảm sâu. Theo anh Nguyễn Văn Sơn (ấp Tường Thắng A, xã Vĩnh Thanh, huyện Phước Long), vụ Đông Xuân năm nay, gia đình anh gieo sạ giống lúa OM 4900, bán với giá 7.000 đồng/kg. “Vụ Đông Xuân là vụ chính trong năm, nhưng năm nay bà con nông dân không vui vì giá lúa giảm sâu, giảm gần 2.000 đồng/kg so với vụ lúa Hè Thu”.

Ông Trương Phước Hiền – Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) huyện Phước Long thông tin: Vụ Đông Xuân năm 2023 – 2024, giá lúa bình quân 8.000 đồng/giạ thì ở năm nay đã giảm chỉ còn 6.500 đồng/giạ. Tình trạng giá lúa sụt giảm khiến lợi nhuận của nông dân giảm đến 40% so với vụ trước.

Trên thực tế, giá lúa sụt giảm khi đang trong kỳ thu hoạch hay việc thương lái bỏ cọc không phải là câu chuyện mới. Nhưng ở vụ Đông Xuân năm 2024 – 2025, việc giá lúa giảm mạnh so với đầu vụ đã khiến cho bà con cho nông dân tiếc nuối vì mất đi khoản lợi nhuận đáng kể.

Ông Võ Văn Phương, thương lái thu mua lúa tại huyện Phước Long chia sẻ: Giá lúa như hiện nay khiến nhiều trường hợp chấp nhận bỏ tiền đặt cọc vì nếu tiếp tục thực hiện theo hợp đồng thì sẽ thua lỗ nặng hơn. Nêu nguyên nhân giá lúa, gạo giảm mạnh, ông Phương cho rằng, do các doanh nghiệp chế biến gạo xuất khẩu hạn chế mua vào vì chưa có hợp đồng xuất khẩu. Chỉ có số ít doanh nghiệp có đơn hàng từ trước hoặc có đơn đặt hàng mới thì mới dám thu mua lúa để hoàn trả hợp đồng.

Ông Phạm Văn Mười – Phó Giám đốc Sở NNMT tỉnh Bạc Liêu cho biết: Vụ lúa Đông Xuân rất quan trọng với nông dân tỉnh Bạc Liêu bởi đây thường là vụ mùa cho năng suất cao, chi phí sản xuất thấp so với các vụ khác. Trước tình hình giá lúa sụt giảm, để giúp nông dân giảm giá thành sản xuất lúa, Sở NNMT tỉnh Bạc Liêu triển đã khai thực hiện nhiều giải pháp. Theo đó, tập trung tuyên truyền, vận động nông dân chủ động phòng tránh rủi ro và đẩy mạnh ứng dụng đồng bộ các tiến bộ khoa học – kỹ thuật để giảm chi phí, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Trong đó, chú trọng áp dụng đồng bộ các giải pháp canh tác kỹ thuật tiên tiến như: “3 giảm, 3 tăng”, “1 phải, 5 giảm”, quản lý dịch hại tổng hợp (IPM), tưới tiết kiệm nước theo phương pháp tưới “ướt khô xen kẽ” nhằm giảm chi phí trong sản xuất.

Sở NNMT Bạc Liêu cũng khuyến cáo nông dân sử dụng giống cấp xác nhận trở lên, sử dụng cơ cấu giống lúa thơm, giống đặc sản như: BL 9, Ðài Thơm 8, Nàng Hoa 9, OM… và các giống lúa mới phù hợp với điều kiện địa phương, cho năng suất và chất lượng cao. Đồng thời Sở khuyến khích nông dân sản xuất thông qua hình thức hợp tác, nhất là các hợp tác xã để có hợp đồng bao tiêu chặt chẽ, giảm thiểu rủi ro, an tâm trong sản xuất.

Nguyên Du-Link gốc